Geschiedenis van Sitges

geschiedenis2

Prehistorie

De naam Sitges stamt af van het pre-romaanse woord sitja, wat graanopslagplaats betekent. Al vanaf de Neanderthaler-tijd hebben er mensen gewoond in dit gebied en nog onlangs zijn er weer nieuwe sporen van die oude bewoning gevonden in grotten langs de kustlijn.

prehistorie
Vanaf de derde eeuw voor christus ontstonden er twee definitieve nederzettingen; eentje bij La Punta (dus rond de kerk) en de ander rond plek waar later de kapel van Vinyet is gebouwd. Dat is in de huidige villawijk Terramar.

Romeinse tijd

In de romeinse tijd was Sitges een eenvoudige nederzetting tussen het belangrijke Tarraco (het huidige Tarragona) en Barcino (het huidige Barcelona). In die tijd werden er in Sitges wijnen en andere producten uit de streek Penedès in schepen overgeslagen voor vervoer naar andere delen van het Romeinse rijk.

In het gebied waar later de kapel van Vinyet is gebouwd,was een ‘Necropolis’ (dodenstad) gesitueerd. Een sarcofaag die daar is gevonden, staat tegenwoordig onder de overkapping van ‘El raco de Calma” (het hofje/pleintje achter de kerk.

De romeinse sarcofaag die nu op de 'raco de calma' staat
De romeinse sarcofaag die nu op de ‘raco de calma’ staat

Plinius de Oudere (Romeins schrijver (± 23-79 na christus) schrijft over een plaats Blanca Subur, tussen Barcino en Tarraco. Algemeen werd aangenomen dat hiermee Sitges werd bedoeld. (De trotse Sitgetanen hebben in ieder geval een hotel in de stad en hun voetbalvereniging ‘Subur’ genoemd).

Tegenwoordig zijn de historici er niet zeker van of Plinius inderdaad Sitges bedoelde; sommigen denken dat ook het nabijgelegen Villanova y la Geltru hiernee bedoeld kan zijn.

terug naar boven

Middeleeuwen

In de Middeleeuwen was Sitges niet veel groter dan het gebied rond ‘La punta’ en de onderliggende straatjes, (daar waar nu het restaurant Fragata zit). Dit is dus het gebied rond de kerk en de straten (carrers) Nou, Tacó en Carreta.

Het Middeleeuwse Sitges was ommuurd.In die ommuring van de stad waren enkele torens opgenomen; Deze komen nog voor in het stadswapen van Sitges. Tussen de straten Carrer ‘d en Bosc en Carrer Barcelona is nog een deel van deze ommuring te zien.

 

stadswapen stadsmuur
Stadswapen van Sitges Restant van de oude stadsmuren
Kasteel

In de vroege Middeleeuwen werd op de plaats waar nu het stadhuis staat, een kasteel gebouwd dat oorspronkelijk onder de bisschop van Barcelona viel. Langs de hele kustlijn werden er in die tijd versterkingen gebouwd ter bescherming tegen Moren die vanuit Andalusia steeds verder naar het noorden optrokken.

In de 12e eeuw werden het kasteel en de bijbehorende rechten overgedragen aan de familie ‘Sitges’ (Een familie die de naam van de plaats heeft overgenomen, de oorspronkelijke naam is mij niet bekend). In 1308 draagt de laatste telg uit die familie (Agnes van Sitges) het beheer over aan Bernat de Fonollar.

Bernat de Fonollar

Heer van Sitges Bernat de Fonollar (1255-1326), was als ridder verbonden aan het hof van Jaume II in Barcelona. Zijn grafkist is te vinden in de kerk, direct na binnenkomst aan de linkerkant.

tombe-fonollar
graftombe van Fonollar

Bernat de Fonollar zorgde onder andere voor de oprichting van een hospitaal voor de behoeftigen, ouderen en op doorreis zijnde pelgrims. Dit ‘Hospital de Sant Joan Baptista’ (het Hospitaal van Johannes de Doper) was gelegen op de plaats waar nu het museum ‘Palau Maricel’ staat. In dit museum is de structuur van deze kapel met haar gotische gewelfbogen nog terug te vinden.

kapel hospital
De kapel van het oude hospitaal; nu een zaal in het museo Maricel

Pas in 1912 is er een nieuw hospitaal gebouwd, net aan de andere kant van de spoorweg. Vandaag de dag is het een verpleeghuis voor ouderen.

Pia Almonia

Na de dood van Bernats’ tweede vrouw, kwam het kasteel en de omliggende gebouwen met bijbehorende rechten in handen van de ‘Pia Almoina’. Zij had dit in haar testament bepaald.

De Pia Almoina was een kerkelijke organisatie die zich inzette voor de ouderen en de behoeftigen.De Pia Almoina zou de rechten over Sitges behouden tot het begin van de 19e eeuw.

Op het eind van de Middeleeuwen, in 1345, kreeg de stad Villafranca het recht om, net als in de romeinse tijd, een overslagplaats te bouwen in Sitges voor het transport van hun producten, zoals wijn.

terug naar boven

Nieuwe tijd

Over de eerste 150 jaar van de Nieuwe Tijd (1500-1800) is er niet veel bijzonders te melden over Sitges. Na 1650 nam ‘de reuring’ wel toe. In die tijd had Sitges (en heel Catalunya) veel te maken met piraterij. Sitges besloot zich hier tegen te beschermen door in 1685 een groot zeilschip te bouwen (La Fragata). Door dit zeilschip kon het stadje verschillende aanvallen afslaan.

Successie-oorlog

Tijdens de Spaanse Successie-oorlog  van 1702 tot 1714 (zie geschiedenis Catalunya) speelde dit schip een grote rol bij het beleg van Barcelona door de legers van Filips van Bourbon. In 1706 werd met behulp van “La Fragata” het beleg gebroken en konden de inwoners van Barcelona weer voedsel krijgen.

In Sitges leeft dit schip nog voort in de naam van het eerste strand voor de kerk en het restaurant in de hoek daarachter; La Fragata. Het succes was echter tijdelijk. In 1713 rukten de legers van Filips op van Barcelona naar Sitges, en de Sitgetanen moesten de stadspoorten openen om represailles en het platbranden van hun plaats te voorkomen.

oude-kaart
Gravure van sitges (datering onbekend)
Los Cubanos

In 1814 lukte het Sitges om zelfbeschikkingsrecht te krijgen en om niet meer onder toezicht te staan van de Pia Almoina. De plaats kreeg nu de mogelijkheid om zich verder te ontwikkelen.

In 1778 had Catalonië het recht gekregen om handel te drijven met Amerika. De Spaanse kroon (De Bourbons) had dat een tijd verboden omdat Catalunya de Habsburgers ipv de Bourbons steunden in de Successie-oorlog.Hoewel heel Catalunya het recht had om handel te drijven, waren het voornamelijk Sitgetanen die er gebruik van maakten. In de loop van de 19e eeuw was namelijk een kwart van alle Catalanen die naar Amerika gingen, afkomstig uit Sitges. De meesten vertrokken naar Puerto Rico en vooral Cuba. De Sitgetaanse familie Bacardi zette daar bijvoorbeeld het rum imperium op, net zoals de familie Brugal.

In 2009 is ter herinnering aan die roots van het Bacardi-imperium, een monument geplaatst op de paseig de la ribera, de promenade bij het strand. In het oude Marktgebouw achter het stadhuis heeft Bacardi nu een eigen ‘Experience’ gerealiseerd.

casa bacardi
De Bacardi Experience in de oude markthal achter het stadhuis

terug naar boven

Fin de siècle

In de tweede helft van de 19e eeuw begon de verdere ontwikkeling van Sitges. De plaats werd gemakkelijker bereikbaar via een spoorverbinding met Barcelona en een kustweg (Las Costas) door de bergen. De eerste fabrieken kwamen en in 1874 kwam met Amerikaans kapitaal de eerste schoenenfabriek naar Sitges; Tarrida. De naam van deze fabriek leeft nog voort in de straatnaam ‘Carrer Tarrida’. Deze ligt in het uitgaansgebied tussen Carrer Bonaire en Carrer 1 maig (ofwel calle 1 mayo).

Al snel volgden meerdere bedrijven en in het begin van de 20ste eeuw was er sprake van een uitgebreide schoenenproductie. In de jaren 30 werkte 75% van de bevolking van Sitges in een schoenenfabriek. Vandaag de dag is daar nog maar weinig van over.

schoenenfabriek
Schoenenfabriek in Sitges in de eerste decennia van de vorige eeuw

De in Amerika en Cuba rijk geworden handelaren (Los Cubanos) kwamen vooral na de Spaans-Amerikaanse oorlog rond Cuba (1898) terug naar Catalunya. Cuba was tot dan toe een Spaanse kolonie, maar onder andere door de steun van Amerika aan Cuba, verloor Spanje zijn rechten en de handelaren hun voorrechten.

De terug gekeerde handelaren werden Cubanos/Americanos of Indianos genoemd. Zij maakten van Sitges een soort ‘Klein Havanna’. Hun mooie koopmanshuizen werden veelal in chatletstijl – en iets later – in de stijl van het Modernisme (catalaanse variant van de Jugendstil) gebouwd. In heel Sitges zijn daar nog steeds mooie voorbeelden van te vinden. Deze voorbeelden staan vooral in de straten bij het station. (C. illa de Cuba, C. Francesc Guma, C. sant Isidre, C. Bartelomeo)

huis-cubanos
Voorbeeld van een huis zoals de ‘Cubanos’ dat lieten bouwen
Sitges als centrum van kunst en cultuur

In 1891 arriveerde de schilder en schrijver Santiago Rusiñol in Sitges. Met hem bloeide er een waar kunstenaarsklimaat op. Sitges werd rond Rusiñol een verzamelplaats van schilders, bohemiens en schrijvers. Rusiñol begon ook met het verzamelen van een kunstcollectie in zijn huis. Nu is dat het museum Cau Ferrat.

In 1908 kwam ook de Amerikaanse miljonair Charles Deering naar Sitges. Het gunstige klimaat was goed voor zijn kwakkelende gezondheid. Hij veranderde de vissershuizen en het oude hospitaal in de Carrer Fonollar in wat nu het Palau Maricel is. Zijn kunstcollectie kwam daar ook te hangen. Door de initiatieven van Rusiñol en Deering werd een belangrijke basis gelegd voor de aantrekkingskracht die Sitges nu nog steeds heeft.

kerk-oude-situatie rusinol
De kerk voor de veranderingen in 1868 De schilder Santiago Rusiñol
Opbloei toerisme

Rond 1900 begon ook voorzichtig het toerisme, mede dankzij de opening van de treinverbinding met Barcelona (1881). Hierdoor werd het tot dan toe nogal ontoegankelijke Sitges, in een keer een stuk sneller en beter bereikbaar. De eerste hotels kwamen dan ook aan het begin van de 20ste eeuw. Het eerste hotel was het – nog steeds bestaande – Hotel Subur.

Vanuit Barcelona kwam de bourgeouisie. Zij bouwde hier zomerresidenties. Veelal was dat in de villawijk Terramar. Nog steeds zijn er veel fraaie villa’s uit die tijd te bewonderen in Terramar.

34-terra_mar
In Terramar staan nog verschillende vrijstaande villa’s van rond de eeuwwisseling

Sitges bloeide en floreerde in die tijd. In 1923 werd het eerste circuit van Spanje hier gebouwd en ook kwam er al in 1927 een golfterrein bij Terramar.De Burgeroorlog (1936-1939) maakte een eind aan deze bloeiperiode.

terug naar boven

Tegenwoordige tijd

Door de Burgeroorlog en de daarop volgende tweede wereldoorlog, stonden de ontwikkelingen in Sitges stil, maar vanaf de jaren ’50 groeide het toerisme weer en vanaf de jaren ’60 groeide het zelfs spectaculair. Gelukkig ging dit niet ten koste van het karakter van de plaats. Er is in de jaren ’60 en ’70 veel gesloopt maar – op enkele complexen na – bleef het stadsbeeld van Sitges  kleinschalig. Hierdoor is de plaats gelukkig niet zo’n massaal oord is geworden als bijvoorbeeld Benidorm.

Sitges had in de jaren 60 en 70 een sfeer zoals op Ibiza. Er ontstond in grote concentratie aan clubs en discotheken en ook de nu wereldberoemde club Pacha is hier begonnen. De vestiging in Ibiza is nu het meest bekend, maar nog steeds zijn er twee Pacha’s in Sitges.

pachaOlympische spelen

In de jaren 80 werden de Olympische Spelen van 1992 toegewezen aan Barcelona. De stad en de regio hebben (als een van de weinige Olympiades) enorm geprofiteerd van het hernieuwde elan dat die spelen met zich mee bracht. Ook Sitges heeft hiervan geprofiteerd. Verschillende deelnemers en betrokkenen zijn hier toen ondergebracht in (deels nieuwe) hotels en er is een snelweg aangelegd, dwars door de bergen van Garraf. Hierdoor was Sitges in een keer weer een stuk beter en sneller bereikbaar vanuit Barcelona.

aixo-es-vida
Mascotte van de Olympische spelen met Sitges

Naast toerisme is tegenwoordig de ‘Congres-business’ ook een belangrijke peiler in de lokale economie.

terug naar boven

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze website gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Tips, Geschiedenis en Wetenswaardigheden